Ekipmanların yanlış çalışmasından veya çalışmamasından kaynaklı risklerin meydana gelmesinden önce önlem almak gerektiği için önemlidir.
Olası operatör hataları, yazılım arızaları ve çevre kaynaklı değişimlere karşılık “düşük ve tahmin edilebilir hatalar”, GÜVENİLİRLİĞİ YÜKSEK ve SERTİFİKALANDIRILMIŞ, bağımsız çalışan ekipman ve sistemlerle giderilebilir.
Bir ekipmanın öngörülen süre ve şartlar altında, öngörülen fonksiyonunun yerine getirebilmesine GÜVENİLİRLİK denir. Bir ekipmanın güvenilirliği bakım ile artırılamaz. Bir tesis kurulurken tasarım aşamasında, riskin büyüklüğüne göre kullanılacak ekipmanın olması gereken güvenilirliği belirlenir ya da seçilir.
Yüksek Güvenilirlikli Sistem
İşletmenin belirli büyüklükteki tehlikeler karşısında beklenen ve kabul edilen davranışlarıdır. Elektrik, elektronik ya da mekanik tüm ekipmanların hata yapma olasılığı vardır. Ekipmanların sıfır hata ile çalışmaları mümkün değildir.
Güvenlik Enstrümanlı Sistem (SIS-Safety Instrumented System)
Olağanüstü bir durum algıladığı anda prosesi, tesisi güvenli duruma getiren sensör, sayısal ve mantıksal modüllere, aktivatörlere veya kombinasyonlara denir.
Güvenlik Bütünlük Seviyesi (SIL-Safety Integrity Level)
Sistemin performansını ve riskin büyüklüğünü gösterir.
SIS Neden Önemlidir?
Belirtilen koşullar ihlal edildiğinde otomatik olarak endüstriyel bir işlemi veya prosesi güvenli bir hale getirmek için,
Belirtilen koşullar izin verdiği zaman bir prosesin güvenli bir şekilde ilerlemesine izin vermek için,
Endüstriyel zararlı bir etkinin hafifletilmesinde harekete geçilmesi için kullanılır.
SIS’a Ne Zaman İhtiyaç Duyulur?
Eğer olaylar zincirinin büyük bir kazaya yol açacağı düşünülüyorsa;
SIL
Bir tesiste veya tesisi oluşturan komponentlerde ortaya çıkan risklerin ortadan kaldırılmasında alınan tedbirlerin ölçülebilmesi amacıyla 4 adet güvenlik seviyesi tanımlanmıştır.
BİRİNCİ GÜN
1) Güvenilir Ekipmanların Tanıtılması
SIS’ın Tarihçesi
İlgili Tüm Standartlar
SIS’ın Tanıtılması
SIF’ın Tanıtılması
SIS Ekipmanları
SIS, SIF, SIL nedir?
SIF Örnekleri,
IEC 61508
IEC 61511
2) Risk Yönetiminin Temeli
Riskin Tanımı
Ölçülebilir Risk
Tolere Edilebilir Risk
Risk Azaltma
Güvenilir Yaşam Döngüsü ve Risk
SIS ve SIS’lı Olmayan Sistemlerde Risk Azaltma
3) Güvenli Yaşam Döngüsü
SIS İçeren Kazalar
Güvenli Yaşam Döngüsü Hedefleri
Güvenli Yaşam Döngüsünde IEC 61508 ve IEC 61511
Analiz Aşaması
Tasarım ve Uygulama Aşaması
İşletim ve Bakım Aşamasının Yönetilmesi
Fonksiyonel Güvenlik Yönetimi
Personel Yeterliliği
4) Güvenilir Yaşam Döngüsünün Desteklenmesi
Olasılık Kuralları
Olay Tipleri
Olasılığın Çarpılması
Hata Ağacı [Fault Tree] ve Olay Ağacı [Event Tree]
5) Proses Tehlike Analizi [PHA]
Tehlike ve Diğer Terimlerin Tanımı
Proses Tehlike Analizi
HAZOP
Tehlike Senaryolarının Tanımlanması
6) Sonuç Analizi
Sonuç Analizi İçeriği
Sonuç Analiz Metodları
Sonuç Analiz Araçları/Programları
7) Olasılık Analizi
Olasılık Analizi İçeriği
Olasılık Analiz Metodları
Olay Ağacı Kullanılarak Olasılık Modelleme Örneği
8) Koruma Katmanları Analizi [LOPA]
Koruma Katmanları Analizinin [LOPA] Tanımı
LOPA Diyagramları
LOPA Örnekleri
Başlatan Olay, Hata Verileri ve Hata Olasılıkları
9) Tolere Edilebilir Risk
Riski Neden Tolere Ederiz
Tolere Edilebilir Risk Konuları
Endüstriyel Kazalar
Tolere Edilebilir Risk örnekleri
10) Kalitatif ve Kantitatif SIL Seçimi
SIL Seviyelerinin Tanımlanması
Düşük Talep Mod Nedir?
Yüksek Talep Mod Nedir?
Risk Matrisi Yöntemi ile SIL Seçimi
Risk Graph Yöntemi ile SIL Seçimi
11) Güvenlik Gereksinimleri [SRS]
Güvenlik Gereksinimlerinin [SRS] Tanımı
SRS İhtiyaçları
SRS Problem ve Çözümleri
Güvenlik Gereksinimlerinin Örnekleri
İKİNCİ GÜN
12) Güvenilir Enstrümanlarda Sistem Hataları
Hatalar
Hata Modları
Sistematik ve Tesadüfi Hatalar
Hata Oranları
Banyo-Küveti Eğrisi [Bathtube Curve]
MTTF
Hata Tahminleri
Hata Oranlarının Karşılaştırılması
13) Hatadan SIL’a Geçiş
Hata Olasılığı
Güvenilirlik/Güvenilmezlik
Tamir Edilebilir Sistemler
Görev Süresi
Proof Testinin Etkisi
Otomatik Ayarlar
Düşük ve Yüksek Talep Modlarında Geçerli Test Aralığı
14) Tekli Sistemler
Güvenli Blok Diyagramları
Talep Anında Hata Olasılıkları
Hata Ağacı Modeli
Markov Modeli
15) Yedeklemeli Sistemler
Blok Diyagramlar
Vootingler [1oo1, 1oo2, 1oo3 ve 2oo3]
Konfigürasyonların Karşılaştırılması
Donanımlarda Hata Toleransları
16) SIF İhtiyaçları ve Proof Test
Proof Test Nedir?
Proof Test Ne Değildir?
Proof Test Ne İçin Yapılır?
17) Tasarım ve Doğrulamalar
Güvenli Yaşam Döngüsü
Tasarım Kavramı
Teknoloji Seçimi
Mimarinin ve Konfigürasyonun Seçimi
Test Metodunun Seçimi
SIL Doğrulamaları
18) Tasarım Detayları
Mimari Tasarım
Donanım Tasarımı
Yazılım Tasarımı
Yazılım Proses Detayları